سیر گیاهی چندساله است که ازنظر مصرف دارویی و خوراکی اهمیت فراوان دارد. مهم‌ترین ترکیب سیر که خاصیت آنتی­بیوتیکی دارد آلیسین است و سبب خاصیت درمانی این گیاه می­‌گردد. این تحقیق به­‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف ورمی­‌کمپوست و تنش خشکی بر خصوصیات کمی و کیفی سیر در سال زراعی 95-94 در دانشگاه تربت­‌حیدریه به‌صورت کرت­‌های خرد­شده در قالب طرح بلوک­‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل فاکتور اصلی در چهار سطح 120، 100، 80، 60 درصد نیاز آبی گیاه و فاکتور فرعی در چهار سطح صفر، پنج، 10 و 15­ تن در هکتار کود ورمی­‌کمپوست در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد تنش خشکی، وزن تر و خشک بوته را در گیاه سیر کاهش داد. کاربرد کود ورمی­‌کمپوست در سطوح تنش توانست از شدت اثرات تنش خشکی کاسته و عملکرد و اجزای عملکرد را افزایش دهد. بیشترین میزان عملکرد سوخ (67/9434 کیلوگرم در هکتار) در سطح آبیاری 120 درصد نیاز آبی بود که اختلاف معنی­داری با سطح 100 درصد نیاز آبی نداشت، کمترین میزان عملکرد سوخ (5/3530 کیلوگرم در هکتار) در سطح 60 درصد نیاز آبی به دست آمد. بیشترین مقدار ارتفاع بوته، طول بزرگ‌ترین برگ، وزن تر و خشک بوته، وزن تر و خشک ریشه، وزن سیرچه، سطح برگ در شرایط 120 درصد نیاز آبی و کاربرد 15 تن ورمی­کمپوست به دست آمد. بیشترین میزان کارایی مصرف آب در تیمار 100 درصد نیاز آبی و پنج تن ورمی­کمپوست بود. تنش خشکی سبب کاهش معنی­دار میزان آلیسین گردید، کاربرد ورمی­کمپوست در شرایط تنش خشکی تأثیر معنی­داری بر افزایش میزان آلیسین نداشت. در مجموع جهت تولید عملکرد بیشتر گیاه سیر و همچنین اقتصادی بودن تولید این گیاه، تأمین 100 درصد نیاز آبی و 5 تا 10 تن ورمی­کمپوست در هکتار توصیه می­شود.

چکیده انگلیسی:

Garlic is a perennial plant that is important in the medicine and food usage. The combination of garlic is Allicin which has antibiotic properties and the therapeutic properties of this plant. This study aimed is to investigate the effect of different levels of vermicompost and Drought stress on quantitative and qualitative characteristics of garlic in reseach fram, university of torbat heydariyeh 2016, in split plot in randomized complote block design with 3 replications. Treatments were include 120, 100, 80, 60 Percent water requirement as main plot and zero, 5, 10, 15 ton/ha vermicompost as Subplot. The results showed that drought stress, fresh and dry weight was decreased in the plant. Vermicompost fertilizer in stress condition could reduce the severity of the effects of drought stress and increase yield. The highest yield (9434.67kg per hectare) was 120 Percent in water requirement that had non significant difference with of 100 Percent. the lowest yield (3530.5 kg per hectare) at the level of 60 Percent water required. Most of plant height, length of the largest leaf, fresh and dry weight, fresh and dry weight of root, clove weight, leaf area were in the 120 Percent water requirement with 15 tons of vermicompost using. The highest water use efficiency was treated with 100 Percentwater requirement and five tons of vermicompost. Drought stress caused a significant reduction in the amount of Allicin, the use of vermicompost under drought stress had significant effect on increasing the amount of Allicin. A total of garlic plants to produce higher yield and be econominc, its recommended that supply 100 Percent water requirement and 5-10 ton/ha vermicompost.

کلیدواژه‌فارسی: آلیسین، سوخ، سیرچه، عملکرد، کارایی مصرف آب
کلیدواژه انگلیسی: Allicin, Bulb, Clove, yeild, Water use efficiency.